یبوست چگونه و ازکجا شروع می شود؟
Constipation
توضیح کلی
یبوست عبارت است از اجابت مزاج دشوار، ناراحت‌کننده، یا با فاصله زیاد، که سفت و خشک باشد. در بسیاری از مردم، یبوست خطری به همراه ندارد، اما گاهی شاید نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد.
علایم شایع
اجابت مزاج در افراد مختلف، متفاوت است. هر کدام از موارد زیر می‌تواند علامت یبوست باشد:
سفتی مدفوع
زور زدن به هنگام اجابت مزاج
درد یا خونریزی به هنگام اجابت مزاج
احساس عدم دفع کامل پس از اجابت مزاج
علل
ناکافی بودن نوشیدن مایعات
ناکافی بودن فیبر در رژیم غذایی. فیبر باعث حجیم شدن مدفوع و نگهداری آب در آن می‌شود و به این ترتیب مدفوع نرم و به راحتی دفع می‌شود.
عدم فعالیت؛ افسردگی
کم‌کاری تیرویید؛ زیاد شدن کلسیم خون
شقاق و زخم مقعدی
نارسایی مزمن کلیه
کمردرد
سرطان روده بزرگ یا راست روده
نشانگان روده تحریک‌پذیر (کولیت عصبی)
عوامل افزایش دهنده خطر
استرس
وجود یک بیماری که نیازمند استراحت کامل در رختخواب باشد.
مصرف بعضی از داروها، از جمله بلادونا، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مسدودکننده‌های بتا آدرنرژیک، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای، مخدرها، آتروپین، آهن، و داروهای ضد اسید
پشت میزنشینی و عدم تحرک
پیشگیری
یک رژیم غذایی متعادل و پر از فیبر غذایی داشته باشید.
به طور منظم ورزش کنید.
روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با ورزش، رژیم غذایی، و نوشیدن مایعات به اندازه کافی، خوب می‌شود.
عوارض احتمالی
بواسیر؛ وابستگی به مسهل‌ها (یعنی بدون آنها بیمار همواره یبوست دارد).
فتق به علت زورزدن بیش از حد
افتادگی رحم یا راست روده
کولیت اسپاستیک؛ انسداد روده
یبوست مزمن
درمان
اصول کلی
خود را به یک وقت مشخص در روز برای اجابت مزاج عادت دهید. بهترین موقع معمولاً در عرض یک ساعت پس از صبحانه است. به هنگام اجابت مزاج عجله نکنید. حداقل 10 دقیقه بنشینید، بدون توجه به این که اجابت مزاج انجام گرفته است یا خیر.
نوشیدن آب داغ، چای، یا قهوه ممکن است به تحریک روده کمک کند.
اگر یبوست 4-3 روز ادامه پیدا کند، می‌توانید از تنقیه یک بار مصرف برای رفع موقتی آن استفاده کنید. اگر مایل نیستید از محصولات تنقیه تجاری استفاده کنید، می‌توانید این کار را بکنید: ـ یک حصیر یا کفی را در وان یا کف حمام پهن کنید؛ ـ یک کیسه تنقیه را با آب ولرم پر کنید؛ ـ کیسه تنقیه را طوری آویزان کنید که ارتفاع آن بیشتر از حدود 75 سانتیمتر از کف حمام نباشد؛ ـ به پهلوی چپ، روی حصیر یا کفی دراز بکشید؛ ـ نوک تنقیه را به ملایمت در مقعد فرو کنید؛ ـ اجازه دهید آب به آهستگی وارد شود. اگر احساس ناراحتی کردید، جریان آب را موقتاً قطع کنید تا درد بر طرف شود. سپس جریان آب را دوباره برقرار سازید؛ ـ اجازه دهید حدود یک لیتر آب وارد شود؛ ـ اجازه دهید مایع بماند تا زمانی که احساس ناراحتی کنید، سپس برای اجابت مزاج بنشینید.
داروها
برای یبوست گاه‌گاهی می‌توانید از نرم‌کننده مدفوع، یا مسهل‌ها یا تنقیه‌های با اثر خفیف استفاده کنید. از مسهل‌ها یا تنقیه‌ها مرتب استفاده نکیند، زیرا پس از مدتی ممکن است بدون مصرف آنها همواره یبوست داشته باشید. از مصرف مسهل‌های قوی مثل نمک‌های اپسوم خودداری کنید. بهترین مواد مسهل، حجیم‌کننده‌های مدفوع مثل سبوس، پسیلیوم، پلی‌کاربوفیل، و متیل سلولز هستند.
فعالیت
ورزش منظم و آمادگی جسمانی مناسب می‌تواند باعث تحریک روده شوده و به حفظ یک برنامه منظم اجابت مزاج کمک کند.
رژیم غذایی
روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. در رژیم غذایی خود موادی مثل سبوس، و میوه‌ها و سبزیجات خام، که باعث حجیم شدن مدفوع می‌شوند، را بگنجانید. از مصرف غلات و نان تصفیه شده (بدون سبوس)، نان روغنی یا شیرینی آردی، و شکر خودداری کنید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر یبوست علی‌رغم مراقبت‌های معمول ادامه یابد، خصوصاً اگر تغییری در الگوی طبیعی اجابت مزاج شما به وجود آمده باشد. توجه داشته باشید که تغییر در الگوی اجابت مزاج ممکن است یکی از علایم اولیه سرطان روده بزرگ باشد.
اگر به همراه یبوست، علایمی مثل تب یا درد شدید شکمی وجود داشته باشد.
