۳- «صاحب خانم عمه امام»
امام خمینی اگر چه فرصت درک محضر و تربیت پدر زاهد، عابد و فاضل خود را نیافت ولی روح تقوی و پارسایی رادر کنار دلیری، مردانگی و دفاع از مظلوم در برابر ظالم از پدر به ارث برد و در دامان مادری دلسوز و تحت تربیت عمه ای با شهامت دوران کودکی را گذراند. او بارها خاطرات مربوط به زندگی و شهادت پدرش را از زبان عمه اش شنیده بود. و در خاطراتشان از شهامت و علم عمهشان یاد می کردنند.
در خاطرات برادر حضرت امام آیت الله پسندیده آمده که بعد ازشهادت پدر به همراه عمه، مادر و روح الله که کودکی خردسال بود به تهران رفتند و با عینالدوله صدر اعظم مظفرالدین شاه دیدار کردند و بانو صاحب به همراه بانو هاجر در حضور مظفرالدینشاه سخنانی در دفاع از خون شهیدشان و اصرار بر قصاص قاتل آقا مصطفی داشتند، و در نهایت با پیگیری های مداوم خانواده امام شاه و صدراعظم مجبور می شوند دستور قصاص قاتلین سیدمصطفی را صادر کنند، چنانچه قاتل را به حکـم دولت وقت در قلعه یوجان، دو فرسخى خمیـن، دستگیر نمـوده و به زندان تهران انتقال داده و در میـدان تـوپخانه تهران به حکـم علما و مجتهدان عصـر قصاص کردند.(۴)
شهادت پدر امام در عصر بی عدالتی و خان سالاری و روحیه حق طلبی عمه و مادر که امام در جریان قصاص قاتل پدر و در طول زمان حیات این دو زن بزرگوار از ایشان دید چنان در تار و پود فکری امام رسوخ یافته بود که بعدها در دفاع همه جانبه ی وی از مستضعفین و مردم مظلوم به عنوان یکی از اصول خدشه ناپذیر مبارزاتی ایشان تجلی کرد.
روح الله هرچند کوتاه از محضر عمه و مادر خود فیض برد، اما روحیه مبارزگری و حق ستیزی که از پدر خود به ارث برده بود در زمان کوتاه حیات عمه و مادرشان به درستی در او بارور شد و این روحیه با توجه به قرارگرفتن ایشان در برحه ای از زمان که در آن مسائل سیاسی در ایران به دلیل وقوع نهضت مشروطه تقریباً اوج گرفته بود، زمینه ای برای ورود هر چه بیشتر ایشان در مسائل سیاسی کشور فراهم کرد چنانچه علاقمندی وی به نهضت نشان از رشد سیاسی ایشان در طول زمان دارد. روح الله که خود در محیطی که اغلب بستگان و نزدیکان او چه ازطرف مادری و چه از طرف پدری، عالم دینی و تحصیلکرده بودند رشد یافته بود، جانش باورود به حوزه علمیه و آشنایی با استاد بزرگ عرفان و اخلاق آیت الله شاه آبادی هرچه بیشتر با اسلام ناب محمدی آمیخته شد و تبدیل به رهبری شد که نه تنها کشور ایران بلکه جهانی را تحت تاثیر اندیشه های ناب و عرفانی و اسلامی خود قرار داد.
۴- شهداى روحانیت شیعه در یکصـد سال اخیـر، ج اول، علـى ربانـى خلخـالـى، ص۱۱، خـاطـرات آیت الله پسنـدیـده، ص۲۸ ـ ۲۹